Kai Havertz: Không nên đá số 9 ở Arsenal, vì sao vậy ?

Với những diễn biến gần đây trên TTCN, Kai Havertz gần như chắc chắn ở lại London nhưng sẽ di chuyển tới phía Bắc để khoác áo Arsenal với một bản hợp đồng trị giá khoảng 65 triệu bảng Anh – gần bằng mức giá ban đầu mà Chelsea đã trả để mua anh từ Bayer Leverkusen cách đây 3 năm.

Cậu Kai hợp với vai trò số 8 lệch trái ở Arsenal.

Havertz rời Stamford Bridge với tư cách là cầu thủ ghi bàn ấn định chức vô địch Champions League 2021 cho The Blues nhưng cũng là tâm điểm nhận nhiều chỉ trích của một hàng công nhạt nhòa dưới thời Thomas Tuchel, Graham Potter và Frank Lampard mùa trước.

Tuy vậy HLV của Arsenal là Arteta vẫn dành sự ngưỡng mộ lớn cho tài năng của Havertz và nhanh chóng xúc tiến chiêu mộ cầu thủ này ngay khi kỳ chuyển nhượng hè chính thức mở cửa. Thỏa thuận được xem như đã hoàn tất trong bối cảnh chân sút người Đức rất muốn gia nhập Arsenal và Chelsea lại cần phải bán trước ngày 30/06 sau khi đã tiêu rất nhiều tiền dưới thời chủ mới. Cần biết Havertz nhận được sự quan tâm của cả Real Madrid lẫn Bayern Munich tuy nhiên hai CLB này đều không có ý định đáp ứng mức phí mà Chelsea đưa ra. Arsenal đã nhập cuộc và thuyết phục được Havertz về việc tham gia vào hệ thống đang được xây dựng bởi Arteta.

Theo Xôi Lạc TV, Chiến lược gia người Tây Ban Nha có một sức hút đáng kể về phong cách huấn luyện và ông tin rằng Havertz sẽ phát huy tối đa trong một thế trận kiểm soát bóng được định hướng rõ ràng. Ý tưởng được cho là để Havertz ra sân với vai trò một số 8 lệch trái, cho phép anh tự do liên kết lối chơi ở 1/3 cuối sân và tham gia tấn công từ hàng tiền vệ, đâm sâu vào vòng cấm trong khi hậu vệ cánh là Zinchenko hoặc Tierney bó vào trong để khỏa lấp khoảng trống phía sau. Đây được dự báo sẽ là một phép thử về vị trí dành cho Havertz.

Ở Chelsea, Havertz đã phải thi đấu trái sở trưởng – một số 9 – kể từ khi Tuchel mất niềm tin vào Timo Werrner rồi sau đó là Lukaku. So với thời kỳ tỏa sáng khi còn đá tiền vệ công cho Bayer Leverkusen, Havertz đã không còn tham gia nhiều vào việc triển khai lối chơi từ hàng tiền vệ mà thay vào đó phải đối đầu với các trung vệ cao lớn cũng như thường xuyên phải nhận bóng trong thế quay lưng về phía khung thành. Đã có sự thay đổi về vị trí cơ bản của Havertz kể từ khi đến Premier League vào năm 2020 khi từ một cầu thủ đá tiền vệ công trong phần lớn thời gian suốt 4 mùa giải ở Đức, Havertz chơi ở vị trí cao nhất tới 63% trong 3 mùa ở Anh. Chân sút sinh năm 1999 chịu áp lực nặng nề khi phải trở thành cây ghi bàn chính trong một hàng công Chelsea sa sút trầm trọng. Theo thống kê, không cầu thủ nào ở Premier League mùa trước có số chênh lệch bàn thắng kỳ vọng (xG) theo hướng tiêu cực nhiều hơn Havertz, dù vậy cần lưu ý thống kê xG mùa trước của anh cũng đã lớn hơn cả 2 mùa cuối cùng chơi tại Bundesliga.

Ở những lần được sử dụng không phải cầu thủ chơi cao nhất (dù không nhiều) tại Chelsea, Havertz đã thể hiện được những phẩm chất từng khiến anh trở thành cái tên đáng xem như trong quá khứ. Đơn cử chính là trận lượt về vòng 16 đội Champions League mùa trước – gặp Dortmund trên sân Stamford Bridge hồi tháng 3, khi đó Havertz đá ở vị trí số 10 phía sau Sterling trong sơ đồ 3-4-3. Đây chính là vị trí mà anh khẳng định tài năng tại Leverkusen vào cuối mùa 2018/2019, ghi tới 7 bàn ở 7 trận cuối để giúp đội bóng vào top 4 và giành quyền dự Champions League. Đó là mùa giải bùng nổ nhất của Havertz trong màu áo CLB Đức khi trở thành cầu thủ ghi bàn hàng đầu với 17 bàn (3 quả 11m) trong đó có 2 bàn trong vòng 5m50.

Mặc dù sở hữu chiều cao ấn tượng nhưng Havertz lại không thực sự là một số 9 theo nghĩa thông thường. Trong nhiệm kỳ kéo dài 19 tháng tại Chelsea, Tuchel đã miêu tả Havertz là một cầu thủ “dị biệt” và “lai” giữa số 9 và số 10. Hồi tháng 2/2021, Tuchel phát biểu: “Havertz cảm thấy thoải mái khi ở trong vòng cấm cũng như khi chơi ở những vị trí trên hàng công, cậu ấy chơi đầu tốt, biết khi nào cần xâm nhập vòng cấm, dứt điểm tốt, có sự điểm tĩnh dù là trong hay ngoài vòng cấm.”

Từ những vị trí phía dưới, Havertz có thể thực hiện những pha chạy chỗ vào khu vực hành lang trong (half-space) nhưng cũng có thể làm hầu hết công việc khi đối mặt khung thành đối phương. Theo thống kê, chỉ Erling Haaland (349) là thực hiện nhiều pha chạy chỗ vào vòng cấm đối phương nhiều hơn Havertz (334) ở Premier League mùa vừa rồi. Cầu thủ người Đức cũng chỉ xếp sau Son Heung-min về thống kê này với 1070 so với 1093. Theo Opta, chạy chỗ (off-ball runs) là chuyển động khi không có bóng trong chân của một cầu thủ thuộc đội đang kiểm soát bóng để nhằm nhận đường chuyền hoặc tạo khoảng trống. Ngay cả khi phần lớn trong số này đã không được chuyển hóa thành một điều gì đó như bàn thắng hay kiến tạo cho Havertz nhưng những chuyển động đó giúp đội bóng tìm kiếm được không gian và tạo cơ hội cho những cầu thủ khác.

Màn chạy chỗ được xem là tốt nhất của Havertz chính là pha xâm nhập vòng cấm Leicester City hồi tháng 3 và nó là một bàn thắng. Trước khi đưa bóng vào lưới bầy Cáo, Havertz là cầu thủ việt vị nhiều thứ 2 giải đấu với 28 lần. Havertz cũng đã ghi một bàn tương tự khi đối đầu Newcastle mùa trước, lúc ấy anh nhận đường chuyền dài từ Jorginho. Khi trở thành người của Arsenal, điều đáng chú ý về Havertz chính là việc anh có thể tạo ra bao nhiêu pha chạy chỗ chất lượng từ những tình huống chuyền bóng từ phía dưới. Lục lại quá khứ, người ta dễ nhớ ra pha bóng dẫn đến bàn thắng của Havertz ghi cho Chelsea ở chung kết Champions League gặp Man City. Trên lý thuyết, Arsenal thi đấu với sơ đồ 4-3-3 và khi tấn công thường được định hình thành 3-2-5 với hậu vệ trái (Zinchenko hoặc Tierney) bó vào hàng tiền vệ, cầu thủ số 8 được đẩy lên và di chuyển vào khu vực half-space. Đó chính là một khu vực quen thuộc đối với Havertz khi anh còn ở Leverkusen.

Về cơ bản, điều đó cho phép Havertz hoạt động thấp hơn nơi khu vực half-space và có nhiều bóng. Xu hướng muốn có bóng là vấn đề với một số 9 bởi nó khó kéo giãn hàng thủ đối phương nhưng lại cần thiết đối với một số 8 trong đội hình của Arteta. Havertz có khả năng sáng tạo – điều dường như bị xem nhẹ – khi anh sở hữu nhiều tình huống tạo hành động dứt điểm từ bóng sống nhiều hơn bất cứ cầu thủ nào của Chelsea mùa trước với 54 lần. Tại Arsenal, Havertz có thể hoạt động ở một trong hai vai trò tiền vệ (số 8 và số 10) và trở thành điểm kết những pha trả ra từ cánh vốn là thương hiệu của Arteta mùa trước (Odegaard đã lập 1 cú đúp trước chính Chelsea với kịch bản như vậy).

Khả năng di chuyển không bóng của Havertz cũng sẽ giúp anh phù hợp (khi tấn công) với vai trò số 8 lệch trái. Xhaka lột xác dưới thời Arteta phần nào nhờ vào cách mà anh chạy chỗ vào vòng cấm, tạo ra mối đe dọa trực tiếp hoặc mở ra nhiều khoảng trống cho cầu thủ chạy cánh trái (Martinelli). Ngoài ra còn có một thực tế là có rất nhiều cơ hội của Chelsea được tạo ra từ cánh phải với những pha tạt bóng và căng ngang, Odegaard và Bukayo Saka sẵn sàng cung cấp cho Havertz những thứ thậm chí còn ở chất lượng cao hơn.

Câu hỏi lớn nhất được đặt ra chính là việc liệu Havertz có thể đóng góp vào phòng ngự tương tự như Xhaka hay không. Đó nhiều khả năng sẽ là thách thức lớn nhất của sự điều chỉnh vị trí này. Cần biết Kai không hề lười biếng khi không có bóng, điều đó được chính Tuchel khẳng định về khối lượng khổng lồ mà Kai mang đến cho lối chơi pressing của Chelsea. Trong bối cảnh tái định vị một tiền đạo về đá số 8 là nhiệm vụ không dễ, Havertz sẽ đi theo xu hướng hiện tại là tiền vệ trung tâm hoặc chạy cánh trở thành tiền vệ kiến thiết dâng cao trong sơ đồ 4-3-3. Joelinton ở Newcastle là điển hình cho sự thay đổi đặc biệt này, những ví dụ thành công khác bao gồm Harvey Elliott ở Liverpool (sau Alex Oxlade-Chamberlain) và Alex Iwobi ở Everton. Patrick Vieira đã thử nó với Eberechi Eze và Michael Olise ở Crystal Palace, và đã có lúc Pep Guardiola sử dụng Phil Foden trong vai trò này ở Manchester City. Trên hết, Havertz sở hữu tư chất để có thể chuyển sang vị trí này – điều mà lẽ ra anh phải có nó từ lâu.

Sau những David Luiz, Willian và Jorginho, Havertz đã chuyển đến Arsenal với tư cách là những cầu thủ Chelsea. Tuy nhiên đây là một trường hợp khác biệt bởi Kai mới 24 tuổi và những năm tháng đỉnh cao vẫn chờ đợi phía trước. Arsenal của Arteta đã trả một khoản phí không nhỏ để đem Havertz về và tin rằng anh sẽ giúp sức trong hệ thống đang vận hành. Sẽ có những thời điểm đội bóng cần đến kỹ năng của một số 9 của Havertz nhưng khả năng cao là chân sút người Đức sẽ phát triển với vị trí số 8 lệch trái.