Scudetto là gì? Giải thích chi tiết ý nghĩa, lịch sử giải VĐQG Italia

Scudetto là gì? Scudetto của bây giờ rất khác so với 20 năm về trước khi giải vô địch quốc gia Italia không còn là một mảnh đất “màu mỡ” cho các ngôi sao hàng đầu thế giới.

Sân chơi từng là nơi quy tụ những Ronaldo Nazario, Zico hay Marco Van Basten đã trôi về dĩ vãng. Trong nhiều năm trở lại đây, giải đấu “dưỡng già” là cụm từ người ta hay nói về Serie A và Scudetto.

Tuy nhiên, mọi thứ có vẻ sẽ đảo chiều kể từ mùa giải 2023/24. Với thành công của các câu lạc bộ Ý tại cúp châu Âu mùa bóng năm ngoái, giải đấu tại “đất nước hình chiếc ủng” được chú ý nhiều hơn. Nhân dịp này, truc tiep bong da ngon sẽ cùng bạn tìm hiểu Scudetto là gì?

Giải đáp Scudetto là gì?

Scudetto trong tiếng Italia bắt nguồn từ chữ “scudo”, được hiểu là cái khiên hoặc là huy hiệu, chỉ sự thống nhất về mặt thể thao tại nước Ý.

Không riêng gì bóng đá, khi một câu lạc bộ giành được chức vô địch ở một giải đấu thể thao, huy hiệu (hay chiếc khiên 3 màu) có hình quốc kỳ Italia sẽ được in lên áo đấu của câu lạc bộ đó để vinh danh nhà vô địch. Mỗi chiếc khiên có chiều dài 8cm và được chính thức xuất hiện từ mùa 1946/47.

Như vậy, Scudetto không phải là tên một danh hiệu hay tên của chiếc cúp, mà chủ yếu mang ý nghĩa biểu tượng. Tuy vậy, với các fan hâm mộ bóng đá, đoạt Scudetto từ lâu đã được hiểu như là việc giành chức VĐQG Italia, hạng đấu bóng đá cao nhất tại đất nước hình chiếc ủng.

Để hiểu rõ hơn Scudetto là gì, quý độc giả cần biết được các thuật ngữ liên quan đến bóng đá Ý. Cụ thể:

• Serie A: tên của giải đấu bóng đá cao nhất tại Ý (tương tự Premier League của Anh, Bundesliga của Đức, Ligue 1 của Pháp,…)
• Coppa Campioni d’Italia: tên chiếc cúp vô địch
• Scudetto: tên của chiếc khiên/huy hiệu 3 màu gắn trên áo nhà vô địch.

Lịch sử ra đời Scudetto là gì?

Câu chuyện về Scudetto, về chiếc khiên 3 màu được bắt đầu từ Genova, nơi Garibaldi nhổ neo đi tìm đường thống nhất nước Ý cách đây 160 năm.

Từ Savoia đến Scudetto

Giải vô địch Serie A ra đời từ năm 1898. Ban đầu, những nhà vô địch nước Ý không có Scudetto và phần thưởng của họ chỉ là một chiếc Cúp.

Đến mùa giải 1924, ban tổ chức nghĩ ra phải làm một điều gì đó để vinh danh đội bóng vô địch. Năm ấy, Genoa tiếp tục vô địch Serie A (chức vô địch lần thứ 9) và huy hiệu của dòng họ Savoia xuất hiện trên ngực áo của CLB thành phố cảng.

Cho những ai chưa biết, Savoia chính là vương triều đã có công lớn nhất trong công cuộc thống nhất Italia vào năm 1861.

Huy hiệu Savoia hồi đó có hình vương miện nhà Savoia ở phía trên, cùng một chữ thập trắng trên nền đỏ. Và đến mùa giải 1926/27, khi LĐBĐ Italia đặt huy hiệu Fascio Littorio (có hình một cây rìu và một bó gỗ) trên ngực áo những đội vô địch, thuật ngữ “Scudetto là gì” bắt đầu được nhắc đến.

Đến mùa giải 1946/47, khi nước Ý trở thành nước cộng hòa lưỡng viện, huy hiệu Savoia và Fascio Littorio biến mất và Scudetto (với hình chiếc khiên như chúng ta thấy bây giờ) chính thức được sử dụng.

Năm ấy, đội bóng có vinh dự đầu tiên mang chiếc khiên Scudetto 3 màu cờ của nước Ý Cộng hòa trên ngực trái là Torino.

Scudetto của những đội bóng giàu truyền thống nhất

Juventus và bộ đôi thành Milan là bộ ba đại gia giàu truyền thống nhất giải vô địch Serie A. Trong đó, Bà đầm già là CLB hùng mạnh nhất với 36 lần lên ngôi (trong đó có chuỗi 9 mùa vô địch liên tiếp từ 2011/12 đến 2019/20). Và lần đầu tiên, Juventus có cơ hội được gắn Scudetto là mùa giải 1950/51, sau khi đoạt chức VĐQG lần thứ 8.

Sau Juve, là AC Milan. Chiếc khiên 3 màu đầu tiên sẽ được gắn trên áo Rossoneri (đó cũng là chức vô địch thứ 4) ở mùa giải 1951/52. Milan hồi đó cực kỳ nổi tiếng với “tam tấu” người Thụy Điển (Gren, Nordahl và Liedholm).

Hai năm sau, đại diện thành Milan còn lại là Inter cũng nhận được vinh dự đeo Scudetto là gì. Đó là mùa giải 1953/54, khi đội bóng xanh-đen đoạt chức VĐ Italia lần thứ 6.

Sự thống trị của Juventus (thành phố Torino) và hai đội bóng thành Milano kéo dài trong suốt lịch sử Serie A và huy hiệu Scudetto là sở hữu gần như tuyệt đối của họ.

Nhưng cũng có những mùa giải, quyền lực tuột khỏi tay trục Torino-Milano khi nó được gắn trên ngực áo của những Fiorentina (mùa 1956), Bologna (1964), Cagliari (1970),.. hay mới nhất là Napoli ở mùa giải năm ngoái 2022/23.

Dù Scudetto của Lazio (1974) hay Roma (1983) cũng được coi là kỳ tích, khi đó là những lần đầu tiên Scudetto hạ cánh xuống thủ đô, nhưng đó không được xem là Scudetto thần kỳ bởi bóng đá ở Rome vốn luôn là một thế lực.

Thế nên, các tifosi trung lập thèm khát được chứng kiến Scudetto được gắn trên ngực áo của một CLB không không đến từ thành Rome, Torino hay Milano. Và Napoli đã làm được điều đó.

Scudetto cổ tích của Napoli

Bên cạnh Cologne (Đức), Napoli là thành phố châu Âu duy nhất không chia tình yêu của mình thành nhiều hơn một đội bóng. Ở thành phố miền Nam nước Ý, chỉ có một tình yêu, một niềm đam mê duy nhất với bóng đá mang tên Napoli.

Hơn ba thập kỷ trôi qua (chính xác là 33 năm) kể từ khi thiên tài Diego Maradona dẫn dắt đội bóng giành hai chức vô địch Serie A trong một chương vô song (vào 2 mùa giải 1986/87 và 1989/90), Napoli mới trở lại ngôi vương nước Ý với chiếc khiên Scudetto lần thứ 3 trong lịch sử ở mùa giải 2022/23.

Đây cũng là lần đầu tiên kể từ khi đội bóng thủ đô AS Roma đăng quang Serie A mùa giải 2001, Scudetto mới phải nằm ngoài tay bộ ba Juventus , Inter và Milan.

Quá nhiều nước mắt, quá nhiều cảm xúc, không người hâm mộ Napoli nào giấu được xúc động trong ngày đội bóng con cưng lên ngôi.

Chiến thắng của Napoli mang đậm dấu ấn của những Khvicha Kvaratskhelia, Victor Osimhen, Kim Min Jae và đặc biệt là huấn luyện viên Luciano Spalletti – người từng đánh mất uy tín tại thành Rome (để thần tượng Totti dự bị khi dẫn dắt AS Roma) – nhưng giờ đây là người hùng của thành phố Napoli.

Bên cạnh đó, về mặt bóng đá, Napoli đôi khi được xem là một thành phố khác của Argentina, ít nhất là từ năm 1984, khi họ sở hữu “Cậu bé vàng” Diego Maradona từ Barcelona.

Còn nhớ trong chức vô địch World Cup 2022 của ĐT Argentina, Napoli cũng tổ chức một buổi tiệc mừng và hát vang cái tên huyền thoại: Diego Armando Maradona dù họ là người Ý.

Về mặt nào đó, khi tìm hiểu Scudetto là gì, có thể nói mùa giải năm ngoái 2022/23 là mùa bóng mộng mơ nhất lịch sử Serie A và các tifosi tại thành phố Napoli là những người hạnh phúc nhất.

Scudetto những năm 2000s

Nhắc đến sự mộng mơ thì sẽ có nhiều người hâm mộ Serie A mơ tưởng về lại những năm 1990-2000, thời điểm những CLB đến từ đất nước của rượu Grappa và bánh pizza thống trị hoàn toàn châu Âu với những chiếc cúp Champions League trên tay.

Serie A ngày đó là nơi hội tụ tinh hoa làng túc cầu thế giới. Với sức mạnh và sự thu hút đáng gờm, những cái tên từ Franco Baresi, Paolo Maldini, Roberto Baggio, Diego Maradona cho đến những George Weah, Jaap Stam, Marco van Basten, Ronaldo Nazario lần lượt xuất hiện, đã biến Serie A trở thành giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh.

Giai đoạn ấy, bóng đá Ý hoàn toàn thống trị cúp C1 trong những năm đầu. 6 mùa giải liên tiếp kể từ khi giải đấu được đổi tên thành UEFA Champions League (1992-1998), trận chung kết luôn có ít nhất một đại diện đến từ Serie A.

Hồi đó, giải VĐQG Ý mới chỉ có 18 CLB, nhưng đặc biệt ở chỗ, quá nửa trong số đó đã đá ở chung kết như các cái tên Inter, Milan, Juventus, AS Roma, Lazio hay Parma …

Quyền lực bóng đá Ý thời kỳ ấy tuyệt đối không nằm ở thành Milano hay Torino mà được đặt trong sự cạnh tranh khủng khiếp. Serie A ngày đó nổi lên nhóm “7 chị em” đều là những CLB được hậu thuẫn bởi những ông chủ giàu có.

Đó là Milan của nhà Berlusconi, Juventus thuộc đế chế Agnelli, Roma của ông trùm Sensi, Inter của Moratti, Lazio của Cragnotti hay Fiorentina của Gori. Cứ thế, vào mỗi cuối tuần, người hâm mộ khắp nơi trên thế giới lại chờ đợi một bữa tiệc bóng đá thật sự tại giải đấu cao nhất “đất nước hình chiếc ủng”.

Trong 10 năm đầu tiên của thiên niên kỷ mới, có đến 5 đội bóng khác nhau đoạt Scudetto là gì, cho thấy vương quyền bóng đá Ý được cạnh tranh lớn đến mức nào. 

Năm 2009, đội hình hay nhất Serie A qua các thời kỳ (do Four Four Two đưa ra) được cho là tập thể có thể “hủy diệt” mọi giải đấu trên thế giới.

Đứng trong khung gỗ là Gianluigi Buffon, án ngữ phía trước là bộ tứ vệ siêu đẳng Cafu, Franco Baresi, Fabio Cannavaro và Maldini. Lĩnh xướng hàng tiền vệ sẽ là nhạc trưởng Pirlo cùng bộ ba Nedved, Michel Platini và Zidane, hỗ trợ cho bộ đôi “sát thủ” Totti và Diego Maradona.

Rõ ràng, đội hình với 11 cái tên xuất chúng này là nỗi khiếp sợ với mọi đối thủ trên toàn thế giới. Chưa kể đến những cái tên được đưa vào danh sách dự bị như Ronaldo de Lima, Kaka, van Basten, Nesta,…

Bóng ma Calciopoli

Dù vậy, bóng ma Calciopoli (dàn xếp tỉ số vào năm 2006) đã phủ bóng Serie A, khiến bóng đá Ý rơi vào kiệt quệ, khủng hoảng.

Scandal ngày đó liên quan trực tiếp đến 4 đội bóng Milan, Juventus, Fiorentina và Lazio. Trong đó, “bà đầm già thành Turin” bị tước 2 Scudetto là gì và bị giáng xuống Serie B.

Những ngôi sao lớn như Ibrahimovic, Viera, Lilian Thuram, Cannavaro, Gianluca Zambrotta,.. lần lượt tháo chạy và khiến Serie A bị ảnh hưởng nặng nề. Giải VĐQG Ý mất dần đi sức hút vốn có.

Cộng thêm cách làm bóng đá cũ kỹ của LĐBĐ Ý (FIGC) khiến Serie A ngày càng thụt lùi và hiện tại, về tiền bản quyền truyền hình, họ còn thua xa Bundesliga, Laliga, chứ chưa nói đến Premier League “một trời một vực”.

Thế nhưng, trước những khó khăn bủa vây, bóng đá Ý và Serie A đã không gục ngã. Thậm chí đội tuyển quốc gia nước này còn lên ngôi tại World Cup 2006. Hay tại cúp C1 châu Âu, AC Milan có đến 2 lần lọt vào chung kết Champions League chỉ trong vòng 3 năm, giành 1 chức vô địch.

Lời kết

Kết thúc những năm 2000s, quyền lực bóng đá Ý dần về tay người Anh, Tây Ban Nha hay Đức. Sự thăng hoa của các đội bóng Serie A tại các cúp châu Âu (như ở mùa giải 2022/23) không đồng nghĩa vị thế của nền bóng đá già nua Italy đang khôi phục.

Song, những nét tích cực đã xuất hiện với chức vô địch của Napoli, đặc biệt là chủ đề Scudetto là gì được rất nhiều quý độc giả quan tâm.

Serie A không còn là cuộc chiến “đơn phương độc mã” hay “tam mã” giữa Juventus và thành Milan. Giờ đây, bất kỳ đội bóng nào tại xứ sở mỳ ống có thể đặt mục tiêu đoạt Scudetto và đó mới là sự thú vị của bóng đá.